ο Άγ.Δημήτριος Προστάτης της Θεσσαλονίκης

 

Υπάρχουν πολλά ιστορικά περιστατικά θαυμαστής προστασίας της Θεσσαλονίκης από τον Πολιούχο Άγιό της. Τον Σεπτέμβριο του 586 μΧ της έσσε από επιδρομή πολυαρίθμων Αβάρων και Σλάβων, οι οποίοι είχαν συνασπισθεί, για να εκπορθήσουν τη Νύμφη του Θερμαϊκού. Θαυμαστή ήταν επίσης και η απελευθέρωση της πόλης στις 26 Οκτωβρίου του 1912.

Πολύ σημαντικό -και σημαδιακό- θαύμα προστασίας ήταν από κατά την επιδρομή του Τσάρου Ιωαννίτζη το 1207, το οποίο επεκράτησε να απεικονίζεται και στην Αγιογραφία.

Ο Ιωαννίτζης, Τσάρος των Βουλγάρων, ήλθε και πολιόρκησε την Θεσσαλονίκη αρχές Φθινοπώρου του 1207. Ήταν τότε μόλις 39 ετών. Δυναμικός και ικανός ως ηγέτης και φιλόδοξος. Αλλά τον Οκτώβριο του 1207 βρέθηκε νεκρός στο στρατόπεδό του Ανατολικά της πόλης, όπου τώρα η οδός Εθνικής Αμύνης. (άλλοι λένε ΒορειοΑνατολικά της πόλης, όπου το Επταπύργιο)

'Ελληνικές πηγές λέγουν ότι πέθανε από πνευμονία, λατινικές ότι δολοφονήθηκε από τον Κουμάνο στρατηγό του Μαναστρά.

Η λαική παράδοση απέδωσε τον θάνατό του στον Αγιο Δημήτριο.

Γι’ αυτό ακόμα σήμερα υπάρχουν φορητές εικόνες, που είκονίζουν τον Αγιο έφιππο να λογχίζει έναν πεσμένο εχθρό, με την επιγραφή «ο Σκυλογιάννης».
Σχετικό και πολύ εκφραστικό είναι το Κοντάκιο της Εορτής:

Κοντάκιον. Ἦχος β´. Αὐτόμελον.

Τοῖς τῶν αἱμάτων σου ῥείθροις Δημήτριε, τὴν Ἐκλησίαν Θεὸς ἐπορφύρωσεν, ὁ δούς σοι τὸ κράτος ἀήττητον, καὶ περιέπων τὴν πόλιν σου ἄτρωτον· αὐτῆς γὰρ ὑπάρχεις τὸ στήριγμα.

Με τα τίμια αίματά σου, τα άλικα, νεανικά και μαρτυρικά, Άγιε Δημήτριε, ο Παντοκράτωρ Θεός στόλισε την Εκκλησία Του. Εκείνος, που σου χάρισε τη δύναμη και την εξουσία ακαταμάχητη και που κρατάει την πόλη σου, την Θεσσαλονίκη, άτρωτη από κάθε επιβουλή. Διότι εσύ είσαι το στήριγμά της.  

στο σύγχρονο πολεοδομικό σχεδιάγραμμα της πόλης, φαίνεται το περίγραμμα τν τειχών και το Επταπύργιο

.