Ο Όσιος Θεοφάνης ο
Έγκλειστος, κατά κόσμον Γεώργιος Βασίλιεβιτς Γοβόρωφ, υπήρξε γιος ιερέως.
Γεννήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 1815 στο χωριό Τσερνάφσκα της επαρχίας Ορλώφ.
Μετά από τα πρώτα γράμματα, μπήκε στο Σεμινάριο του Ορλώφ και
αργότερα ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Θεολογική Ακαδημία του Κιέβου.
Καθώς σπούδαζε στο Κίεβο, επισκεπτόταν συχνά τα σπήλαια του, που
υπήρξαν η κοιτίδα του ρωσικού μοναχισμού. Η Λαύρα του Κιέβου, γεμάτη άφθορα και
μυροβλύζοντα λείψανα Οσίων, ακτινοβολούσε τη δόξα του λαμπρού της παρελθόντος.
Τον ίδιο χρόνο
(1841) χειροτονείται διάκονος και σε λίγους μήνες ιερεύς.
Τελειώνοντας την Ακαδημία διορίζεται καθηγητής της Ηθικής, της
Φιλοσοφίας, της Ψυχολογίας, της Λογικής και των Λατινικών σε διάφορες Σχολές
και Ακαδημίες.
Το 1847 έρχεται στα Βαλκάνια και για επτά χρόνια μελετά τον
Ελληνορθόδοξο μοναχισμό.
Το 1857 γίνεται πρύτανης της Θεολογικής Ακαδημίας της Πετρουπόλεως
και επιθεωρητής των θρησκευτικών μαθημάτων σ' όλες τις Σχολές της πρωτευούσης
και των περιχώρων της.
Το 1859 χειροτονείται Επίσκοπος της επαρχίας Ταμπώφ και αργότερα
αναλαμβάνει την έδρα της επαρχίας Βλαδιμίρ. Ως Επίσκοπος εργάσθηκε μ' όλες του
τις δυνάμεις. Έμεινε κοντά στο ποίμνιο, που του εμπιστεύθηκε ο Θεός και
δοκίμασε μαζί του πολλές δυσκολίες.
Το 1861 αξιώνεται να παρευρεθεί στην ανακομιδή των λειψάνων του
Αγίου Τύχωνος του Ζαντόνσκ, τον οποίο από τα παιδικά του χρόνια υπεραγαπούσε
και προσπαθούσε να μιμηθεί.
Το 1866, μετά από 25 χρόνια πολύπλευρης και καρποφόρου
εκκλησιαστικής διακονίας, αφήνει την Επαρχία του και κλείνεται σ' ένα φτωχικό
κελί στην έρημο Βισένσκ. Εκεί θα ζήσει έγκλειστος τα υπόλοιπα 28 χρόνια της ζωής
του.
Ο αποχαιρετιστήριος λόγος προς το ποίμνιο του είναι συγκινητικός:
«Μη με παρεξηγείτε που σας αποχωρίζομαι. Η αγάπη σας δεν θα με
άφηνε να φύγω, αν δεν υπήρχε μέσα μου ένας ακατανίκητος πόθος για μια υψηλότερη
ζωή… Πάντοτε θα προσεύχομαι να σας χαρίζει ο Κύριος κάθε καλό, να σας γλυτώνει
από κάθε συμφορά και να εξασφαλίζει τη σωτηρία σας… Έχετε μάθει τον δρόμο της
σωτηρίας, καθώς και όλα τα μέσα που οδηγούν σ’ αυτήν. Είναι λοιπόν αρκετό να
σας υπενθυμίσω τη συμβουλή του Αποστόλου Παύλου προς τον Τιμόθεο: την
παρακαταθήκην φύλαττε. Να φυλάγεσθε από τους ψευδοδιδασκάλους. Όσους δεν
συμφωνούν μ' αυτά που διδάσκει η Εκκλησία να τους απομακρύνετε, οποιαδήποτε θέση
και οποιουσδήποτε τίτλους κι αν κατέχουν… Μετά από τη γνησιότητα της πίστεως
έρχεται η επίσκεψις της θείας Χάριτος. Με τη βοήθεια της οι καθαροί στην ψυχή
βλέπουν τον Θεό από την παρούσα ζωή και προγεύονται τη μακαριότητα της αιωνίας
ζωής».
Ενώ όμως εγκατέλειψε χάριν της ησυχαστικής ζωής την αρχιερατική του
διακονία, ο Κύριος του Αμπελώνος του ανέθεσε μια άλλη ποιμαντική, την
«ταχυδρομική ποιμαντική». Δεχόταν καθημερινά από 20 μέχρι 40 επιστολές, από
διάφορα πρόσωπα και μέρη, με ερωτήματα επί ποικίλων θεμάτων. Και συνήθως
απαντούσε σε όλες. Έτσι στο διάστημα των εικοσιοκτώ ετών της έγκλειστης ζωής του
έγραψε χιλιάδες επιστολές που διακρίνονται για την απλότητα, τη φυσικότητα και
τη ζωντάνια τους και την πνευματικότητά τους.
Οι επιστολές αυτές πρόσφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν
καθοδήγηση και παρηγοριά σε αναρίθμητες ψυχές. Πολλές είχαν εκδοθεί σε τόμους
ενώ ακόμα ζούσε.
Η μακαρία ψυχή του
ανήλθε στα ουράνια σκηνώματα το 1894.
Βιοτικές ασχολίες
και πνευματική ζωή. Το άγχος.
Θα αναφερθώ και
πάλι στο παράπονό σου για την ταραχή και τη σύγχυση, την αταξία και την
ακαταστασία του λογισμού, κατάσταση που προκαλείται από τις καθημερινές
βιοτικές μέριμνες και ασχολίες.Τί θα ένιωθες , αν δεν είχες τίποτα να κάνεις; Ανία. Και σε τί θα καταντούσες; Σε εφάμαρτη ραθυμία. Χρειάζεσαι, λοιπόν, την εργασία. Χρειάζεσαι την ενασχόληση με το νοικοκυριό. Είναι, άλλωστε, καθήκον σου, καθήκον που πρέπει να εκπληρώνεις, με προθυμία και επιμέλεια. Όλοι οι άνθρωποι, ως μέλη του κοινωνικού συνόλου, οφείλουμε να εργαζόμαστε. Με τέτοιο τρόπο, πάντως, που να μην χάνουμε τη μνήμη του Θεού. Μα πώς θα το κατορθώσουμε;
Απόκτησε την πεποίθηση ότι όλα όσα κάνεις, είτε μέσα στο σπίτι είτε έξω από το σπίτι, ως άνθρωπος, ως θυγατέρα, ως αδελφή, είναι και καθορισμένα από τον Θεό και ευάρεστα σ’ Αυτόν. Στο Ευαγγέλιο υπάρχουν ειδικές εντολές για τα βιοτικά έργα. Είναι δυνατόν τηρώντας αυτές τις εντολές, να δυσαρεστείς τον Θεό; Όχι, βέβαια. Τον Θεό Τον δυσαρεστείς μόνο αν δεν εκτελείς τα έργα σου σύμφωνα με το θέλημά Του. Τότε εργάζεσαι μάταια και βρίσκεσαι μακριά από τον Κύριο.
Αναθεώρησε, λοιπόν, τη στάση σου. Πίστεψε πως με τις βιοτικές ασχολίες σου εκπληρώνεις θείες εντολές και αντιμετώπισέ τες με το ανάλογο πνεύμα. Έτσι, καθώς όλα θα τα κάνεις με φόβο Θεού, ο νους σου όχι μόνο δεν θ’ απομακρύνεται από τον Κύριο, αλλά, απεναντίας, θα έρχεται όλο και πιο κοντά Του.
Υπηρέτες του Θεού είμαστε όλοι. Εκείνος καθορίζει τις ασχολίες του καθενός μας, παρακολουθώντας συνάμα πώς τις εκτελούμε. Παρακολουθεί, λοιπόν, κι εσένα. Να το θυμάσαι αυτό και να κάνεις το καθετί , ό,τι κι αν είναι, όπως θα το έκανες αν σου το είχε αναθέσει απευθείας ο ίδιος ο Θεός.
Προδιαθέτοντας έτσι τον εαυτό σου, θα είσαι πάντα κοντά στον Θεό. Καμιά δουλειά δεν θ’ αφαιρεί από το νου σου τη μνήμη Του. Φτάνει μόνο, το ξαναλέω, όλα να τα κάνεις με φόβο Θεού. Αυτό το ιερό αίσθημα είναι που διατηρεί αμετάπτωτη την προσήλωσή μας στον Κύριο.
Πέρα από τη λαϊκή αντίληψη, για την οποία σου γράφω εδώ, υπάρχει και κάτι άλλο που σχετίζεται με τις καθημερινές ασχολίες μας, κάτι που θα το χαρακτήριζα ως ασθένεια. Αυτή η ασθένεια είναι το ά γ χ ο ς. Έχουμε χρέος να εκτελούμε με προθυμία, προσοχή και επιμέλεια κάθε έργο που μας αναθέτει η πρόνοια του Θεού. Αυτό το χρέος δηλώνεται με έμφαση από τη φοβερή αγιογραφική προειδοποίηση: «Καταραμένος να ’ναι όποιος εκτελεί τα έργα του Κυρίου με αμέλεια» (Ιερ. λα´10). Αλλά το άγχος και η ανησυχία, ή
«Από το βιβλίο: «ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ γράμματα σε μια ψυχή» ΕΚΔΟΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΙΙΚΗΣ 2000
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου